Żuraw australijski
Antigone rubicunda[1] | |||
(Perry, 1810) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
żuraw australijski | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Zasięg występowania | |||
Żuraw australijski[4] (Antigone rubicunda) – gatunek dużego ptaka z rodziny żurawi (Gruidae). Zamieszkuje północną Australię, we wschodniej Australii osiąga wybrzeże południowe. Nielicznie gniazduje na Nowej Gwinei (w dorzeczach rzek Sepik i Fly)[2]. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Jest to gatunek monotypowy[2][5]. Ptaki z północy zasięgu proponowano wydzielić do podgatunku argentea, ale nie jest on obecnie akceptowany[2][6].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd zewnętrzny
- Duży ptak o upierzeniu ciała srebrnoszarym. Przedłużone wewnętrzne lotki ramieniowe zwisają jako kiść przypominająca ogon. Lotki dłoniowe są czarne. Nieopierzona głowa na czole i górnej części jest jasnoszara, a na policzkach i z tyłu czerwona. Długie, czarne, podobne do włosów pióra tworzą brodę. Długie nogi są koloru ciemnoszarego. Głowa młodych osobników jest początkowo całkowicie opierzona i szara lub jasnobrązowa.
- Rozmiary
- długość ciała: około 160 cm[2], wysokość ciała: 100–120 cm, rozpiętość skrzydeł: 200–230 cm[2]
- Masa ciała
- samce 4761–8729 g, samice 3628–7255 g[2]
- Zachowanie
- W czasie poru suchej koczują i odbywają krótkie wędrówki. Ptaki te przebywają w większych grupach. Nocują w płytkiej wodzie i w ciągu dnia szukają pożywienia. Ptaki latają z wyprostowaną szyją, a nogi sięgają daleko poza krótki ogon. Trąbiące głosy wydawane są zarówno w locie, jak i na ziemi.
Środowisko
[edytuj | edytuj kod]Płytkie i rozległe tereny bagniste, obszary zalane; występuje na łąkach, pastwiskach i nieużytkach.
Pożywienie
[edytuj | edytuj kod]Do wygrzebywania pokarmu używają silnych dziobów. Żywią się podziemnymi pędami i korzeniami roślin bagiennych. Dietę uzupełniają owadami, ślimakami i małymi kręgowcami, jak również jedzą zboże i inne uprawy polowe.
Lęgi
[edytuj | edytuj kod]- Zachowania godowe
- Samce i samice tokują, wykonując taniec godowy. Skaczą z wygiętymi skrzydłami, wydając trąbiące głosy, wyginając szyję i wyrzucają głowę do góry, aż dziób skierowany jest pionowo w górę.
- Gniazdo
- Budują duże gniazda zbudowane z materiału roślinnego leżące zazwyczaj w płytkiej wodzie lub na małej wyspie. Czasami składają jaja bezpośrednio na gołej ziemi.
- Jaja i wysiadywanie
- Samica składa zazwyczaj dwa jaja (rzadziej jedno). W wysiadywaniu jaj biorą udział obydwoje rodzice przez okres 28–30 dni.
- Pisklęta
- Po 2–3 dniach młode opuszczają gniazdo. W razie niebezpieczeństwa chowają się wśród roślinności w najbliższym otoczeniu. Rodzina pozostaje w płytkiej wodzie lub na terenach wilgotnych. Młode są karmione przez rodziców około roku, lecz same już polują na owady i inne małe zwierzęta. Gdy nauczą się latać, jeszcze przez dłuższy czas zostają z rodzicami.
Status
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje żurawia australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. Liczebność populacji w latach 1990. szacowano na około 20–100 tysięcy osobników[6]. Globalny trend liczebności uznawany jest za spadkowy, choć trendy liczebności niektórych populacji nie są znane[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Grus rubicunda, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-09-28] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Archibald, G.W., Meine, C.D. & Kirwan, G.M.: Brolga (Antigone rubicunda). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)].
- ↑ a b c BirdLife International, Grus rubicunda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-09-28] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Gruinae Vigors, 1825 - żurawie (wersja: 2017-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-28].
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Flufftails, finfoots, rails, trumpeters, cranes, limpkin. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-01]. (ang.).
- ↑ a b Meine, Curt D. & Archibald, George W. (red.): The Cranes: Status Survey and Conservation Action Plan. Gland, Switzerland & Cambridge, U.K.: IUCN, 1996, s. 135. ISBN 2-8317-0326-3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- E. Keller, J. H. Reichholf, G. Steinbach: Leksykon zwierząt: Ptaki cz. 2. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 40. ISBN 83-7311-181-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Opis żurawia australijskiego na stronie Birds in Backyards (ang.)